انواع بی اختیاری مدفوع کودکان

بی اختیاری مدفوع در کودکان بیماری بسیار شایعی است که شاید فرزند شما هم با آن درگیر شده باشد. بی‌اختیاری مدفوع به زمانی گفته می‌شود که کودک نمی‌تواند مدفوع خود را کنترل کند؛ و دفع در شرایط و محل نامناسب اتفاق می‌افتد. مشکلات جسمی و روحی بسیاری می‌توانند باعث بی اختیاری مدفوع در کودکان بشوند. اما باید بگوییم که فرزند شما تنها کسی نیست که درگیر این مشکل شده است. بی‌اختیاری مدفوع یک بیماری شایع در کودکان است؛ و راه‌های بسیاری برای درمان دارد. نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که این مشکل می‌تواند اعتمادبه‌نفس فرزند شما را تحت‌تأثیر قرار دهد. پس بهتر است در کنار درمان‌های جسمی به شرایط روحی فرزندتان نیز توجه داشته باشید. حتما اگر بی اختیاری مدفوع در کودکان خود مشاهده کردید، حتما برای مشاوره کودک اقدام کنید.

فهرست مطالب

بی اختیاری مدفوع در کودکان
انواع بی اختیاری مدفوع کودکان
- بی‌اختیاری مدفوع اولیه (مادرزادی)
- بی‌اختیاری مدفوع ثانویه (کاذب)
نشانه های بی اختیاری مدفوع در کودکان
دلایل بی اختیاری مدفوع در کودکان
- 1- اختلالات ژنتیکی
- 2- لجبازی کودکان
- 3- آموزش غلط توالت رفتن
- 4- یبوست
- 5- ترس از توالت
- 6- حبس مدفوع
- 7- لجبازی و خشم کودک
- 8- مشکلات مقعدی
عوارض بی اختیاری مدفوع در کودکان چیست؟
- ارتباط بی اختیاری مدفوع با بیش‌فعالی چیست؟
راهکارهای درمانی بی اختیاری مدفوع
- دارودرمانی
- بیوفیدبک
- تحریک الکتریکی
- تمرین عضله
- عمل جراحی
بی اختیاری مدفوع کودکان و اهمیت مشاوره روان‌شناسی

برای دریافت مشاوره در زمینه بی اختیاری مدفوع در کودکان می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترین متخصصان کلینیک تخصصی و مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

بی اختیاری مدفوع در کودکان

بی اختیاری مدفوع در کودکان به شرایطی گفته‌می‌شود که کودک توانایی کنترل حرکات روده خود را نداشته باشد. و ممکن‌است در زمان‌ها و مکان‌های نامناسب مدفوع خود را دفع کند. کودکان مبتلا به بی‌اختیاری مدفوع عمدتاً به طور کامل مدفوع را تخلیه نمی‌کنند و فقط کمی مدفوع از آن‌ها دفع یا به‌اصطلاح نشت می‌کند. به همین خاطر دیدن مدفوع در لباس زیر کودک یکی از مهم‌ترین نشانه‌هایی است که باید به شما راجع به این مسئله خبر بدهد.

یکی از نکاتی که در تشخیص بی‌اختیاری مدفوع به‌عنوان یک اختلال باید به آن توجه داشت سن کودک است. فرزند شما باید حداقل 4ساله شده‌باشد یا به‌عبارت‌دیگر آموزش توالت‌رفتن را کامل پشت سر گذاشته باشد تا بتوانیم در مورد وجود این مشکل در او صحبت کنیم. نکته جالب‌توجه این است که بنا به دلایل نامشخصی بی‌اختیاری مدفوع در پسران نسبت به دختران شایع‌تر است.

علل مختلفی برای بی‌اختیاری مدفوع کودکان مشخص شده است. بر اساس هر کدام از این علت ها انواع بی اختیاری مدفوع از نظر متخصصان در ادامه شرح داده‌ایم.

بی‌اختیاری مدفوع اولیه (مادرزادی)

برخی از کودکان به طور ژنتیکی و مادرزادی توانایی کنترل حرکات روده خود را ندارند؛ و در نتیجه دچار بی اختیاری مدفوع می‌شوند. ناهنجاری‌های نظیر آنورکتال، مشکلات ستون فقرات و بیماری هیرشپرونگ می‌توانند به طور مادرزادی منجر به بی اختیاری مدفوع در کودکان شوند.

برای آشنایی با نحوه برخورد با کودکان استثنایی کلیک کنید.

بی‌اختیاری مدفوع ثانویه (کاذب)

این دسته از کودکان افرادی هستند که به طور ژنتیکی و مادرزادی مشکلی در کنترل حرکات روده خود ندارد. اما عمدتاً به دلایل روان‌شناختی، آموزش اشتباه توالت‌رفتن، ترس ازرفتن به توالت، یبوست، اسهال و… دچار بی‌اختیاری مدفوع می‌شوند.

نشانه های بی اختیاری مدفوع در کودکان

بی اختیاری مدفوع در کودکان با نشانه‌هایی مانند موارد زیر بروز پیدا می‌کند.

شکم درد
میل به غذا خوردن کاهش می یابد
احساس خارش مقعد
کاهش فعالیت‌های فیزیکی
عفونت مثانه
یبوست
اسهال
ناراحتی های عاطفی

دلایل بی اختیاری مدفوع در کودکان

برای تشخیص دلایل بی اختیاری مدفوع در کودک باید جنبه های مختلف زیر را ارزیابی کرد.

1- اختلالات ژنتیکی

بی اختیاری مدفوع کودکان می‌تواند به دلیل برخی از بیماری‌های جسمانی و ژنتیکی اتفاق بیفتد. اختلالاتی نظیر بیماری هیرشپرونگ، اسپینابیفیدا، ناهنجاری‌های آنورکتال و… از جمله علل ژنتیکی هستند که باعث‌می‌شوند تا کودک با مشکل بی‌اختیاری مدفوع به دنیا آمده باشد.

2- لجبازی کودکان

لجبازی یکی از رایج‌ترین دلایل روانی برای بی اختیاری مدفوع در کودکان است. گاهی اوقات مشکلی در رابطه شما و فرزندتان وجود دارد. این شرایط باعث می‌شود که او برای نشان‌دادن هویت مستقل خود یا جلب‌توجه شما دفع مدفوع را در زمان و مکان نامناسب انجام بدهد.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره اختلالات دفعی کلیک کنید.

3- آموزش غلط توالت رفتن

یکی از مهم‌ترین دلایل بی اختیاری مدفوع در کودکان آموزش اشتباه در ارتباط به توالت رفتن است. استفاده از ابزارهای تنبیهی باعث می‌شود تا کودک از توالت رفتن اجتناب کند و از دفع کردن خودداری کند تا جایی که دچار بی‌اختیاری و عدم کنترل بر حرکات روده‌اش شود. برای آشنایی با روش صحیح آموزش دستشویی به کودک کلیک کنید.

4- یبوست

یبوست مزمن یکی از علل شایع بی‌اختیاری مدفوع است‌. زمانی که کودک دچار یبوست می‌شود، مدفوع خشک و سفت می‌شود و دفع آن دشوار و دردآور است؛ در نتیجه کودک از رفتن به سرویس بهداشتی اجتناب می‌کند. درحالی‌که این وضعیت شرایط را بدتر خواهد کرد. هر چه مدفوع مدت‌زمان بیشتری دفع نشود، سفت‌تر خواهد شد. این مسئله تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که عصب‌های کنترل‌کننده روده از کار می‌افتند و ناگهان مدفوع به شکل نرم و آبکی دفع می‌شود.

5- ترس از توالت

علت این مساله باید توسط روانشناس و متخصص کودک بررسی شود. اما در این وضعیت آنچه که باعث نگه‌داشتن مدفوع می شود؛ ترس او از توالت است. ممکنه این ترس از فضای سرویس بهداشتی، کاسه دستشویی، یا نحوه انجام این کار باشد. (معمولا کودکان دارای این ترس، مدفوعشان به صورت مایع به زیر لباسشان بدون اختیار نشت پیدا می کند).

6- حبس مدفوع

نگه داشتن مدفوع توسط کودک باعث می شود که روده توانایی انقباض خودش را از دست بدهد. این گونه آب مواد دفعی جذب روده شده و مدفوع سفت می شود. نتیجه این کار دفع دردناک هست. در نهایت باعث بی اختیاری مدفوع در کودک می گردد.

7- لجبازی و خشم کودک

خشم‌کودک از پدر و مادر یکی از علل روانی بی اختیاری مدفوع است. خیلی از بچه ها در اثر لجبازی از رفتن‌به‌دستشویی امتناع میکنند. در نتیجه این کارشان دچار بی اختیاری مدفوع می شوند.

8- مشکلات مقعدی

ناهنجاری فیزیکی در ناحیه مقعد باعث دفع دردناک برای کودک می شود. پس به طور کامل دفع نمی کنند. یا از رفتن به‌توالت امتناع می کنند و در نهایت دچار سفتی مدفوع و دفع سخت و بی اختیاری مدفوع می شوند.

عوارض بی اختیاری مدفوع در کودکان چیست؟

در علوم پزشکی به این معضل اختلال انکوپرزیس (Encopresis) می‌گویند. کودکان دچار این اختلال با احساس شرم شدیدی مواجه می شوند. چرا که مورد تمسخر همسالان قرار گرفته و برای دوری از این مساله به مرور گوشه گیر می شود.

کودکان دچار بی اختیاری مدفوع، اعتماد به نفس شان کاهش یافته و به خاطر سرزنش از طرف خانواده احساس ناامنی می کنند. از همین رو برخورد والدین و کمک متخصص روانشناسی کودک برای عبور از این دوره اهمیت بالایی دارد.

ارتباط بی اختیاری مدفوع با بیش‌فعالی چیست؟

طبق تحقیقات ارتبط نزدیکی بین بیش‌فعالی و بی‌اختیاری مدفوع کودکان یافت شده است. این تحقیقات با نمونه بیش از 750 کودک مشخص کرد که بی اختیاری مدفوع در کودکان‌بیش‌فعال 6 برابر سایر کودکان است. از بین 8% کودک دچار بیش‌فعال آمریکایی 0.9% دچار بی اختیاری‌مدفوع هستند. پزشکان برای بهبود این وضعیت مصرف مواد فیبر دار در رژیم غذایی را توصیه کرده اند.

راهکارهای درمانی بی اختیاری مدفوع

دارودرمانی

یکی از روش‌ها برای رفع مشکل بی اختیاری مدفوع دارودرمانی است. در این مواقع برای کاهش علائم یا مشکلاتی مانند اسهال و یبوست که منجر به بی اختیاری مدفوع کودکان می‌شود از درمان دارویی استفاده می‌شود. اما از استفاده خودسرانه داروها خودداری کنید و مصرف یا قطع استفاده از دارو را حتماً زیر نظر متخصص انجام دهید. و حتما برای تشخیص به متخصص کودک مراجعه نمایید.

بیوفیدبک

یک نوع ابزاری بالینی است که برای آموزش کنترل حرکات روده به کودکان مورد استفاده قرار می گیرد.

تحریک الکتریکی

تحریک الکتریکی می‌تواند به کنترل حرکات روده کمک کند. در این روش الکترودهایی در کنار عصب‌ها و نقاط مهم کار گذاشته می‌شود. این الکترودها به تحریک و فعالیت عضلات کمک می‌کند.

تمرین عضله

به‌وسیله انجام تمرین‌هایی می‌توان توانایی نگهداری مدفوع را در کودک افزایش داد. اگر عضله کف لگن به‌اندازه کافی تقویت شود می‌تواند یک روش مؤثر برای درمان بی اختیاری مدفوع کودکان باشد. در حقیقت عضله های قوی‌تر توانایی فرزند شما برای نگه‌داشتن مدفوع تارسیدن به مکان مناسب بیشتر خواهد بود.

عمل جراحی

در برخی مواقع مشکل کودک یک مشکل ساختاری است و برای اینکه عملکرد روده بهبود پیدا کند نیاز به جراحی احساس می‌شود. در این شرایط با انجام عمل جراحی مشکل ساختاری روده کودک برطرف می‌شود و کودک توانایی کنترل حرکات روده را به دست می‌آورد.

اگر با مساله دستشویی نرفتن کودکان مواجهید کلیک کنید.

بی اختیاری مدفوع کودکان و اهمیت مشاوره روان‌شناسی

آموزش صحیح توالت رفتن به کودکان یکی از نکات مهم در تربیت آنهاست. همان‌طور که گفتیم آموزش‌های نامناسب در این زمینه می‌تواند به مشکلاتی مثل بی اختیاری مدفوع بیانجامد. به‌علاوه دفع ناگهانی مدفوع می‌تواند مشکلات روحی بسیاری را برای فرزند شما به همراه داشته باشد.

این مشکل باعث احساس خجالت و ناراحتی آنها خواهد شد. به دنبال این احساس ممکن است کودک تصاویر منفی از خود در ذهنش شکل بدهد. بسیاری از مواقع این تصاویر در ذهن کودک باقی مانده و باورهای بنیادی او را شکل می‌دهند. به همین خاطر بسیار مهم است که علاوه بر درمان‌های جسمی شرایط روحی فرزندتان را نیز در نظر بگیرید. برای این کار بهترین راه‌حل این است که از یک روان‌شناس کودک کمک بخواهید.

سؤالات متداول

بهترین درمان برای بی اختیاری مدفوع در کودکان چیست؟

بهترین درمان باتوجه‌به مسائل زیادی مثل دلیل و شدت مشکل مشخص می‌شود. به همین خاطر در اولین قدم بهتر است مشکل فرزندتان را با یک متخصص در میان بگذارید.

منبع: بی اختیاری مدفوع در کودکان

مشاوره روانشناسی ذهن نو