شخصیت کودک
شخصیت کودک و نحوه شکل‌گیری آن موضوعی است که برای والدین اهمیت بالایی دارد. همه افراد می‌خواهند بدانند که چگونه می‌توانند باعث شکل‌گیری صفات شخصیتی مثبت در فرزندشان شده و تأثیر صفات منفی را در او به حداقل برسانند. روانشناسان معتقدند در شکل‌گیری شخصیت کودک، ژنتیک و تربیت به یک‌میزان تأثیرگذار هستند و هرگز نمی‌توان یکی از آن‌ها را کنار گذاشت. با این‌حال شخصیت کودکان انعطاف بالایی دارد و تا می‌توان با کمک گرفتن از تجربیات مثبت، تأثیر عوامل منفی را در شخصیت آن‌ها کاهش داد. با توجه به اینکه بی‌توجهی به نکات منفی یا عوامل آسیب‌رسان در شخصیت کودک می‌تواند باعث تثبیت آن‌ها در وی شود، بهتر است تمامی والدین در این زمینه نهایت دقت و توجه را به‌کاربرده و با توجه به اصولی که روانشناسان کودک مطرح می‌کنند برای شکل‌گیری مطلوب شخصیت کودک خود تلاش کنند.
منبع : شخصیت کودک
شخصیت کودک و عوامل مؤثر در آن
شخصیت به معنای مجموعه ویژگی‌ها و صفاتی است که در طول زمان در فرد ثابت باقی مانده و رفتارهای او را شکل می‌دهند. به عبارتی اهمیت شخصیت در این است که تمامی رفتارها و باورهای فرد تحت تأثیر این مسئله قرار دارند و با توجه به اینکه شخصیت از زمان انعقاد نطفه کودک در حال ایجاد و تأثیرپذیری از عوامل مختلف است، شما می‌توانید با آرایش مناسب موقعیت‌ها و رویدادها در محیط اطراف کودک، شخصیت یا رفتارها و عقاید او را تحت کنترل داشته باشید. شخصیت کودک از مجموعه ویژگی‌های ژنتیکی و شرایط محیطی تأثیر می‌گیرد. بااین‌حال برخی موضوعات در شکل‌گیری شخصیت وی از اهمیت بیشتری برخوردارند که در ادامه راجع به آن‌ها صحبت خواهیم کرد.
1. ارتباط والدین با کودک
سبک دل‌بستگی یکی از اولین ویژگی‌ها در شخصیت کودک است که تحت تأثیر کیفیت ارتباط والدین با کودک و به‌خصوص مادر شکل خواهد گرفت. به‌طورکلی دل‌بستگی به معنای باوریست که کودک در ارتباط با قابل‌اطمینان بودن اطرافیان در خود شکل می‌دهد و این موضوع در آینده بر تمامی روابط وی سایه خواهد انداخت. به همین خاطر اگر می‌خواهید سبک دل‌بستگی سالم و توانایی برقراری روابط صمیمانه آینده را در شخصیت کودک خود ایجاد نمایید، بهتر است در درجه اول با کمک گرفتن از مشاورین کودک اطلاعات خود را درزمینه? رفتارهایی که باعث شکل‌گیری دل‌بستگی ایمن در وی می‌شوند افزایش دهید و تلاش کنید تا ارتباط گرم و صمیمانه‌ای با فرزندتان داشته باشید. برای کسب اطلاعات درباره آموزش پدر و مادر کلیک کنید.
2. کیفیت ارتباط اعضای خانواده با یکدیگر
علاوه بر ارتباط اعضای خانواده با کودک، کیفیت ارتباط اعضا با یکدیگر نیز اهمیت بسیاری در شخصیت کودک دارد. به میزانی که ارتباط اعضا با یکدیگر صمیمانه‌تر باشد فرزند شما مفاهیمی مانند نوع‌دوستی، محبت و کمک به دیگران را آموزش می‌بیند. درحالی‌که ممکن است شما با رفتارتان ویژگی‌هایی مانند توجه صرف به خویشتن یا بی‌توجهی به دیگران را به وی آموزش بدهید.
3. تجربیات دوران کودکی
تمامی تجربیات دوران کودکی و به‌ویژه نقاط عطفی نظیر روز اول مدرسه، خاطرات پرهیجانی مانند تولد فرزند دیگر یا فوت یکی از والدین ازجمله موضوعاتی هستند که می‌توانند شخصیت کودک شما را تحت تأثیر خود قرار دهند. به همین خاطر این موضوع اهمیت بسیاری پیدا می‌کند که والدین تلاش کنند تا محیط اطراف کودک را از محرک‌های مثبت مختلف پر کنند. به‌ویژه اگر احساس می‌کنید کودک شما مشکلات خاصی مثل جدایی والدین یا فوت یکی از آن‌ها را تجربه کرده، بهتر است برای جلوگیری از آسیب دیدن شخصیت وی از یک مشاور کودک کمک بگیرید. برای دریافت وقت مشاوره کودک کلیک کنید.
4. سلامت جسم و روان
بیماری‌های جسمی و روانی ازجمله مسائلی هستند که می‌توانند تجربیات مثبت و منفی بسیاری را در زندگی کودک ایجاد نمایند. برای مثال کودکی که دچار معلولیت شنوایی باشد معمولاً مشکلات بسیاری را در برقراری ارتباط با دیگران تجربه می‌کند و این موضوع باعث خواهد شد تا دیدگاه‌های وی راجع به روابط اجتماعی با دیگران تحت تأثیر این موضوع قرار بگیرد. مسائلی مانند طرد شدن از جمع هم‌سالان، ترحم اطرافیان یا اختلافاتی که در خانواده بر سر نقص عضو این افراد شکل می‌گیرد، همگی می‌توانند خود پنداره و شخصیت کودک را تحت تأثیر خود قرار دهند. به همین خاطر است که معمولاً توصیه می‌شود در جریان رشد کودکان با نیازهای خاص، بهتر است همواره سلامت روان آن‌ها را نیز مورد ارزیابی قرار داد.
زمان شکل‌گیری شخصیت کودک
بخشی از شخصیت کودک به‌صورت فطری و ژنتیکی از زمان تولد در وی شکل خواهد گرفت و بر این اساس نوزادان به سه دسته آرام، دشوار و میانه تقسیم می‌شوند. کودکان آرام معمولاً خوش‌اخلاق و مهربان بوده، به‌سادگی با شرایط محیطی تطابق پیدا می‌کنند و برنامه خواب و تغذیه منظمی نیز دارند. درعین‌حال کودکان دشوار معمولاً به‌عنوان کودکانی بهانه‌گیر و تحریک‌پذیر شناخته می‌شوند که شرایط روحی آن‌ها به‌سرعت با تغییرات محیطی به هم می‌ریزد و همچنین وضعیت خواب و خوراک آن‌ها نیز از نظم چندانی پیروی نمی‌کند. مابین این دو گروه، گروه بزرگی از کودکان به‌عنوان میانه قرار دارند که می‌توانند خصوصیات شخصیتی هر دو گروه را به همراه داشته باشند.
کودکان آرام معمولاً به‌واسطه رفتار خود توجه و محبت بیشتری را نیز به خود جلب می‌کنند و این باعث می‌شود تا آن‌ها در شرایط بهتری رشد کنند. این در حالیست که کودکان دشوار باعث کم‌طاقتی و ناراحتی اطرافیان شده و این موضوع باعث می‌شود که معمولاً رفتارهای تندی با آن‌ها صورت بگیرد و درنتیجه هرچه بیشتر در قالب رفتارهای سخت خود فرو خواهند رفت.
خوشبختانه به دلیل انعطاف بالایی که شخصیت کودک دارد، شما در هر مرحله می‌توانید با ایجاد شرایط محیطی مثبت، تأثیر برخی عوامل منفی را در شخصیت کاهش داده یا از بین ببرید. به همین خاطر هرگز احساس نکنید که برای صحبت از بهبود وضعیت شخصیت کودک دیر شده یا هنوز زمان مناسب فرانرسیده؛ بهتر است از هر زمانی که به فکر این مسئله می‌افتید به‌ویژه اگر عوامل منفی در شخصیت و رشد کودک شما وجود داشته است، سعی کنید تا با کمک گرفتن از مشاورین روانشناسی برای بهبود شخصیت کودک خود تلاش کنید. برای آشنایی با کلیات روانشناسی کودک کلیک کنید.
شخصیت کودک و تأثیرات آن در آینده
یکی از سؤالاتی که شاید برای بسیاری از والدین مطرح باشد این است که چرا باید به شخصیت کودک توجه داشته باشند؟ به همین خاطر در این بخش راجع به اهمیت شخصیت کودک و تأثیرات آن در آینده زندگی فرد صحبت خواهیم کرد.
همان‌طور که در تعریف شخصیت مطرح شد، شخصیت مجموعه صفات ثابت و پایداری است که تقریباً برای همیشه در رفتار فرد باقی خواهد ماند. به همین خاطر رفتارهایی که از زمان کودکی در ذهن فرزند شما شکل می‌گیرند، می‌توانند تا پایان عمر همراه او باشند و اگر این ویژگی‌ها چندان‌که باید مناسب نباشند مشکلاتی را در زندگی وی به همراه خواهند داشت. برای مثال افرادی که توانایی ابراز خواسته‌های خود را ندارند و یا همواره می‌خواهند به دیگران وابسته باشند در آینده مشکلاتی را در زندگی خود تجربه خواهند کرد که می‌تواند تا حد زیادی انرژی آن‌ها را از بین برده و بهره‌وری آنان در سایر زمینه‌ها را کاهش دهد. درحالی‌که اگر از ابتدا نسبت به این مسائل توجه کافی صورت بگیرد فرد نه‌تنها در آینده درگیر مشکلات شخصیتی نخواهد بود بلکه حتی بسیاری از نکات مثبت برای مقابله با چالش‌های زندگی را نیز آموزش خواهد دید.
شخصیت کودک و تربیت والدین
با توجه به آنچه راجع به اهمیت شخصیت کودک مطرح شد، می‌توان گفت والدین باید توجه ویژه‌ای نسبت به تربیت کودک خود و شکل دادن به شخصیت وی داشته باشند. ازجمله اقداماتی که والدین باید موردتوجه قرار دهند می‌توان به این موارد اشاره کرد:
1. شخصیت کودک خود را بشناسید
تربیت کودکان درون‌گرا و برونگرا یا آرام و دشوار متفاوت از یکدیگر است و شما در تربیت هر کودکی باید از اصول مشخصی پیروی کنید. برای مثال اگر برای آموزش به یک کودک برونگرا برنامه‌های بدون هیجان و انفرادی را برنامه‌ریزی کنید او به‌سرعت خسته شده و توانایی یادگیری وی نیز کاهش می‌یابد. این موضوع می‌تواند باعث بروز مشکلاتی در ارتباط با انگیزه و دیدگاه‌های فرزند شما راجع به تحصیل شود. به همین خاطر بسیار اهمیت دارد که شما با ویژگی‌های شخصیتی کودک خود و اصول تربیتی مربوط به هر شخصیت آشنایی داشته باشید تا بتوانید کودک خود را به‌درستی تربیت نمایید.
2. پناهگاه امنی باشید
یکی از موضوعاتی که در شخصیت کودک بسیار تأثیرگذار خواهد بود این است که آن‌ها احساس کنند شما همواره برای کمک به وی در دسترس هستید یا علی‌رغم تمام مشکلاتی که پیش خواهد آمد، می‌توانند روی محبت و علاقه شما نسبت به خودشان حساب کنند. در غیر این صورت فرزند شما دچار اضطراب شده و این باور که دیگران در صورت اشتباه کردن او را دوست نخواهند داشت شخصیت وی را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد.
3. پرهیز از برچسب زدن
یکی از موضوعاتی که باید برای رشد مطلوب فرزندتان به آن توجه داشته باشید این است که از برچسب زدن جدا پرهیز کنید! ویژگی‌هایی مانند بی‌عرضه، ساده‌لوح، ناتوان از یادگیری یا هر برچسب منفی دیگری که شما برای کودک خود استفاده می‌کنید در ذهن وی اثر گذاشته و بر تمامی رفتارهای او سایه خواهد انداخت. این موضوع می‌تواند حتی منجر به این مسئله شود که فرزند شما خود نیز این صفت منفی را باور کرده و به‌عنوان بخشی از شخصیت خود بپذیرد.
4. ایجاد تجارب متنوع
یکی از مهم‌ترین نکاتی که در سلامت شخصیت کودک می‌تواند اثرگذار باشد این است که تا جای ممکن محیط وی را از تجارب و محرک‌های مختلف غنی کنید. این موضوع باعث می‌شود تا مهارت‌های وی افزایش‌یافته و موضوعات مختلفی را در شخصیت خود جای دهد. به‌طورکلی به میزانی که شما کوله‌پشتی فرزندتان را از تجارب مختلف غنی کنید، وی شخصیت سالم‌تر و زندگی موفق‌تری خواهد داشت.
برای دریافت مشاوره در زمینه کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02166419012 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.
سؤالات متداول
شخصیت کودک از چه زمانی شکل می‌گیرد؟
بخشی از شخصیت کودک به‌صورت ژنتیکی و بخشی دیگر از همان دوران بارداری بر اساس شرایط روحی مادر و محیط اطراف در حال شکل‌گیری است. به همین خاطر باید از زمانی که برای بارداری برنامه‌ریزی می‌کنید به شخصیت کودک توجه داشته باشید.
چه عواملی در شخصیت کودک اثر می‌گذارد؟
سلامت جسمی و روانی، ارتباط اعضای خانواده با یکدیگر و با کودک و تجارب دوران کودکی از مسائل مهم در شکل‌گیری شخصیت کودک است.
منبع : شخصیت کودک