مشاوره روانشناسی ذهن نو

تصمیم گیری برای ترک اعتیاد برای کسی که درگیر این مشکل شده تصمیمی سخت و در عین حال حیاتی است. بسیاری از این افراد با وجود تمام مشکلات حاضرند به مصرف خود ادامه دهند اما به ترک فکر نکنند. یکی از علل این موضوع تجربه علائم ناخوشایندی است که در پی مصرف نکردن مواد به بیمار دست می‌دهد. هم‌چنین وسوسه شدید ذهنی و احساس اجبار برای مصرف مجدد همگی از موانعی هستند که جلوی ترک اعتیاد را می‌گیرند. با این حال امروزه روش‌های نوینی برای ترک اعتیاد ابداع شده‌اند که به فرد کمک می‌کنند بر این موانع غلبه کرده و بتواند ترک موفقیت آمیزی را تجربه کند. از جمله این روش‌ها می‌توان به انواع درمان‌های دارویی و روانشناختی اشاره کرد که در ادامه بیشتر درباره این روش‌ها و رویکردهای دیگر صحبت خواهیم کرد. برای دریافت مشاوره روانشناسی ار مرکز ذهن نو کلیک کنید.

منبع « بهترین روش ترک اعتیاد

 

بهترین روش ترک اعتیاد

امروزه روش‌های بسیار گوناگونی برای ترک اعتیاد طراحی شده‌اند. انتخاب هر کدام از این‌ها بستگی به نوع نیازهای فرد در حال ترک و وضعیت جسمانی و روانی او دارد. در این میان مهم‌ترین عامل موفقیت این است که فرد برای ترک اعتیاد آمادگی داشته باشد و به این سطح از آگاهی برسد که مواد پیامدهای منفی بر جنبه‌های مختلف زندگی او گذاشته است. اگر این آمادگی وجود نداشته باشند استفاده از روش‌های سم زدایی سریع، بردن فرد به کمپ‌های اجباری و تلاش مکرر برای ترک دادن او اغلب پس از گذشت مدت‌زمانی به شکست منجر می‌شوند.

امروزه روش‌های خاصی برای ایجاد این آمادگی طراحی شده‌اند که به فرد کمک می‌کنند در فرایند درمان خویش فعال باشد. از جمله خدماتی که در این زمینه وجود دارد می‌توان به جلسات درمانی مبتنی بر مصاحبه انگیزشی که توسط روانشناسان و سایر متخصصین سلامت روان ارائه می‌شود اشاره کرد. در نتیجه قدم اول این است که به فرد کمک کنید از یک متخصص در زمینه ترک اعتیاد مشورت بگیرد و روشی را انتخاب کند که متناسب با نیازها و شرایط او باشند. ما در ادامه به بهترین و مؤثرترین روش‌های ترک اعتیاد اشاره کرده‌ایم.

1- مصاحبه انگیزشی

وقتی افراد به ترک اعتیاد فکر می‌کنند نوعی تضاد و دوگانگی در وجودشان شکل می‌گیرد. آن‌ها از طرفی از پیامدهای منفی مصرف خسته‌اند و از سوی دیگر از مصرف مواد منافعی عایدشان می‌شود. برای مثال ممکن است به کمک مواد، لحظاتی از رنج‌های زندگی آسوده شده و لذتی را تجربه کنند که در حالت طبیعی از آن محروم هستند. هم‌چنین آن‌ها ممکن است میل زیادی به ترک داشته باشند اما وجود وسوسه یا ترس از علائم ترک، دوگانگی و تضادهایشان را تشدید کند.

در مصاحبه انگیزشی درمانگر به کمک بیمار می‌آید تا او بتواند ابتدا این تضادها را در درون خود حل کرده و به‌این‌ترتیب برای شروع فرایند درمان آمادگی بیشتری داشته باشد. همین مسئله باعث می‌شود که فرد در طول فرایند بهبودی فعال‌تر بوده و نسبت به کسانی که به کمپ‌های اجباری می‌روند و دوره‌های بستری ناخواسته‌ای را پشت سر می‌گذارند احساس کنترل بیشتری بر رفتارهای خود داشته باشد. این امر در نهایت به دوره‌های پرهیز طولانی‌تر و تجربه ترک موفقیت آمیز کمک بسیاری می‌کند.

2- درمان شناختی رفتاری برای ترک اعتیاد

درمان شناختی رفتاری یکی از مؤثرترین روش‌ها برای ترک اعتیاد است که در درمان سوءمصرف بسیاری از مواد به کار می‌رود. در این روش که توسط روانشناسان ارائه می‌گردد درمانگر به بیمار کمک می‌کند تا بتواند الگوهای رفتاری ناسازگار خود را شناسایی کند و در مقابل، مهارت‌های مقابله‌ای مناسب را بیاموزد.

برای مثال ممکن است فقدان مهارت‌هایی نظیر قاطعیت و عدم توانایی برای نه گفتن باعث شود که فرد دائماً در موقعیت‌های پرخطر نظیر مصرف مواد گیر بیافتد و به این ترتیب نتواند ترک موفقیت آمیز را تجربه کند. در این شرایط روانشناس به کمک درمان شناختی رفتاری مهارت جرات مندی را به درمانجو آموزش می‌دهد تا او بتواند با تمرین این مهارت در موقعیت‌های مختلف از خود محافظت نماید. 

هم‌چنین در این رویکرد فرد یاد می‌گیرد که موقعیت‌های پرخطر و تحریک کننده مصرف را بشناسد و با استفاده از مهارت‌های مقابله‌ای مناسب از تأثیرگذاری این موقعیت‌ها بر رفتار خود جلوگیری کند. این مسئله تا حد زیادی در کاهش احساس وسوسه و ولع نسبت به مواد تأثیرگذار است و جلوی عود مصرف را می‌گیرد. از جمله دیگر مزایای درمان شناختی رفتاری این است که هم زمان به درمان اختلالات دیگری که همراه با مصرف مواد وجود دارند نیز کمک می‌کند و از همین رو می‌تواند تغییرات پایداری در وضعیت روانی مراجع ایجاد نماید.

3- درمان دارویی

امروزه روش‌های دارویی مختلفی برای ترک اعتیاد به کار گرفته می‌شود که می‌توانند به فرد کمک کنند دوره سم زدایی اولیه را با سهولت بیشتری پشت سر بگذارد و علائم ترک کمتری را تجربه نماید. برای مثال برای ترک مواد مخدری نظیر تریاک، شیره و هروئین ترک اعتیاد با داروی جایگزین پیشنهاد می‌شود. به این ترتیب که پزشک متناسب با دوز مواد مصرفی داروهایی نظیر متادون یا بوپرنورفین را در اختیار بیمار قرار می‌دهد.

این داروها تأثیرات مشابهی با مواد مخدر دارند که باعث می‌شود علائم ترک نظیر درد عضلانی، حالت تهوع و استفراغ به میزان بسیار کمتری بروز یابد. البته توجه داشته باشید که مصرف این داروها باید با احتیاط بسیار زیادی صورت بگیرد چراکه عواملی نظیر توجه نکردن به دوز تجویزی، یا ادامه دادن مصرف داروها بیش از زمانی که پزشک توصیه کرده می‌تواند فرد را در اعتیاد جدیدی گرفتار کند که بر مشکلات او می‌افزاید.

در نتیجه برای پیگیری درمان‌های دارویی حتماً لازم است که تحت نظر یک پزشک قرار داشته باشید و برای تهیه مواردی نظیر شربت متادون یا قرص‌های بوپرنورفین تنها به مراکز بهداشتی معتبر مراجعه نمایید. بسیار مهم است که بدانید عطاری‌ها و سایر مراکزی که اقدام به فروش این داروها می‌کنند هرگز معتبر نبوده و در اکثر موارد داروهای ترک را با ناخالصی و در ترکیب با مواد اعتیادآور دیگر در اختیار شما می‌گذارند. پس لازم است که در این باره حتماً هوشیار باشید. 

4- مدل ماتریکس

مدل ماتریکس نوعی روش التقاطی برای درمان وضعیت اعتیاد است. به این معنا که در این روش درمانگر از تکنیک رویکردهای مختلف درمانی در کنار یکدیگر استفاده می‌کند. مدل ماتریکس در ابتدا برای ترک اعتیاد به مواد محرک نظیر شیشه و کوکائین ابداع شد؛ اما امروزه در درمان سایر مواد نیز کاربرد گسترده‌ای دارد.

در این روش درمانگر بیش از هر چیز بر افزایش احساس ارزشمندی، اعتماد به نفس و کارآمدی بیمار تمرکز می‌کند و در واقع هدف او از به کار بردن تکنیک‌های مختلف این است که بتواند این ویژگی‌ها را در درمانجو تقویت نماید چراکه وجود ویژگی‌های نظیر کارآمدی و احساس ارزشمندی از جمله کلیدی‌ترین صفاتی هستند که به فرد کمک می‌کنند در مسیر ترک استوار بوده و بتواند سختی‌ها و موانع را به سهولت بیشتری پشت سر بگذارد. از جمله روش‌های مختلفی که در مدل ماتریکس به کار می‌رود می‌توان به خانواده درمانی، گروه درمانی، تکنیک‌های متمرکز بر کاهش عود و آموزش‌های خود مراقبتی اشاره کرد.

5- روش 12 قدم 

روش 12 قدم یکی از اقدامات مؤثر برای نگه‌داشتن فرد در فاز پرهیز است. در این روش که پس از سم زدایی انجام می‌شود بیمار در گروه‌های خودیاری و در کنار سایر افرادی که تجربه مشابهی با او داشتند قرار می‌گیرد. البته از اصول اولیه این گروه‌ها گمنام بودن افراد است که به آن‌ها کمک می‌کند خودافشایی بیشتری داشته باشند و راحت‌تر تجربیات خود را در اختیار سایرین قرار دهند. از جمله معروف‌ترین گروه‌هایی که از روش 12 قدم استفاده می‌کنند می‌توان به الکلی‌های گمنام اشاره کرد.

6- خانواده درمانی

خانواده و نوع برخورد اعضای آن با فردی که درگیر اعتیاد و سوءمصرف مواد شده یکی از کلیدی‌ترین عوامل موفقیت در ترک اعتیاد به شمار می‌رود. بسیاری از خانواده‌ها از ماهیت اعتیاد و تأثیرات بلندمدت آن بر مغز اطلاعی ندارند. در نتیجه ممکن است با هر لغزشی فرد را مورد تحقیر یا سرزنش قرار دهند و به خاطر بی‌ارادگی او را شماتت کنند. همین مسئله باعث می‌شود که افراد آسیب‌پذیری روانی بیشتری پیدا کرده و بیش از پیش در دام اعتیاد گرفتار شوند. درمانگران با استفاده از روش خانواده درمانی سعی می‌کنند کل خانواده را در فرایند درمان درگیر کرده و آموزش‌های لازم در مورد اعتیاد را در اختیار سایرین نیز قرار دهند.

نقش سم زدایی در ترک اعتیاد

توجه داشته باشید که سم زدایی یا پاک شدن بدن از مواد اولین قدمی است که برای ترک اعتیاد برمی‌دارید؛ اما عبور از این مرحله به معنای درمان شدن اعتیاد نیست چراکه اعتیاد منجر به یک بیماری مزمن مغزی می‌شود و در نتیجه نیاز به درمان‌های دراز مدتی دارد تا آثار وسوسه و احساس ولع شدید برای مصرف مجدد نیز در فرد از بین بروند. درنتیجه هرگز به سم زدایی اکتفا نکرده و تلاش کنید برای پیگیری درمان‌های بلند مدت نیز اقدام نمایید. روانشناسان، روان پزشکان و سایر متخصصین سلامت روان از جمله افرادی هستند که می‌توانند در این مسیر به شما کمک کنند. 

سؤالات متداول

– آیا ترک اعتیاد خطر مرگ دارد؟

اگر فردی مواد مخدری را در دوزهای بسیار بالا مصرف کند، ناگهان آن را قطع نماید و یا همزمان داروهایی استفاده کند که اثرات و علائم ترک را تشدید می‌کنند ممکن است دچار تشنج و مرگ شود. این در حالی است که بروز مرگ در اثر ترک در کسانی که تحت نظر یک متخصص هستند و با روش‌های علمی برای درمان اقدام می‌کنند بسیار کم اتفاق می‌افتد مگر اینکه فرد دچار بیماری زمینه‌ای خاصی بوده که مورد مراقبت قرار نگرفته باشد یا هم‌زمان با ترک، داروهای ممنوعه‌ای را مصرف کند که عوارض جسمی محرومیت از مواد را تسریع و تشدید نمایند.

در نتیجه حتی اگر به دنبال ترک اعتیاد در خانه هستید هرگز مشورت با متخصصین و گرفتن راهنمایی‌های لازم از آن‌ها را فراموش نکنید. در هر ساعت از روز می توانید با بهترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو خدمات روانشناختی دریافت کنید.

منبع « بهترین روش ترک اعتیاد